Mormonlar ve Eğitim: Genel Bir Bakış

İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’ninüyeleri eğitime çok değer verirler ve eğitim onların bağlı oldukları diğer değerlerin çoğu ile bütünlük içindedir. Mormonlaröğrenmeyi severler ve kendilerini bilgi edinmeye adamışlardır. Eğitime olan bağlılıkları, hem bir ilke hem de bir uygulama olarak, inançlarında, öğretimlerinde ve günlük etkinliklerinde belirgindir. Eğitimin çeşitli hayati amaçlarla ömür boyu sürdürülen geniş bir faaliyet olduğunu doğrularlar. Eğitimin ne olduğu konusunda benzersiz bir yaklaşımları vardır — akla olduğu kadar insan ruhuna da önem veren bir ilke. Üstelik Mormonlar’ın yürekten bağlı oldukları ve korumaya devam ettikleri zengin ve köklü bir eğitim geleneği vardır. Eğitimin çabalarının en iyisini hak ettiğine inandıkları için, Son Zaman Azizleri eğitime önemli miktarda kaynak ve enerji sağlarlar.

I. Mormonlar’ın Eğitim Anlayışı

Eğitimin Amaçları

Eğitimin temel ilkesi, Mormonlar’ın Tanrı, yaşam ve kendileri hakkında taşıdıkları en temel inançlarıyla yakından bağlantılıdır. Örneğin, Son Zaman Azizleri Tanrı’nın her şeyi bildiğini doğrularlar ve onlara “Tanrı’nın görkemi zekadır ya da başka bir deyişle ışık ve gerçektir” diye öğretilmektedir. [1]Onlar ayrıca Tanrı’nın çocukları olarak tüm insanların amacının O’nun gibi olmaya sürekli olarak gayret etmek olduğuna inanmaktadırlar ve eğitimi bu gayretin hayati bir parçası olarak görürler. Bu yüzden, Son Zaman Azizlerine göre, yaşam sadece bir sınanma süresi değil aynı zamanda hem okuma hem de deneyim aracılığıyla anlayışı geliştirmeye yarayan bir okuldur. [2]Eğitim yaşamın en üstün amaçlarından biridir ve ölümü aşan sürekli sonsuz değeri vardır. [3]Zarif, aydınlanmış ve tanrısal bir karakterin geliştirilmesi eğitimin en büyük hedefidir. [4]

Son Zaman Azizleri, çok büyük ve kalıcı değeri nedeniyle Tanrı’nın, eğitimi çocuklarının sorumlu olduğu ilahi bir buyruk haline getirdiğine inanmaktadırlar. [5]Hem Kutsal Kitapve hem de Mormon Kitabı, aramaya, “kapıyı çalmaya” ve bilgi istemeye çağırarak bu buyruğu yansıtırlar; çağdaş vahiyler ve peygamberleröğrenmeyi açık şekilde emretmektedirler ve öğrenmenin kurtuluş için zaruri olduğuna açıklık getirirler. Kilise kurucusu Joseph Smith “kurtulmanın en hızlı yolu bilgi edinmektir” ve “kimse cehalet içerisinde kurtulamaz” diye öğretmiştir. [6]Mormonlar ayrıca Tanrı’nın, çocuklarının eğitimiyle etkin bir şekilde ilgili olduğunu doğrularlar. Tanrı, aklı aydınlatır; O, öğrenmeye yönelik çabaların görüleceğine ve herkese hikmetiyle bilgi dağıtacağını vaat eder. [7]

Son Zaman Azizlerinin eğitime yaklaşımlarının arkasında öğrenme ve bilgiye yönelik ayırıcı bir anlayış yatmaktadır. Mormonlar eğitimin kişinin bütünü için olduğunu açıkça vurgularlar; eğitim hem aklı hem de ruhu kapsar ve ikisine de fayda sağlar. Eğitim yalnızca düşünsel değildir; dahası, Son Zaman Azizleri “okumayla ve ayrıca inanç yoluyla” öğrenmeye çalışırlar ( Öğreti ve Antlaşmalar 88:118). Kısmen, bu, Mormonlar’ın hem aklı hem de ruhsal irfanı kapsayan türde bir öğrenmeye önem verdikleri anlamına gelmektedir. [8]Onlar ayrıca bunların ilişkisiz olmadıklarını kabul ederler: örneğin ruhsal kavrayış rasyonel sorgulamaya nihai amacını vermek için gereklidir. [9]Üstelik, Son Zaman Azizleri inanç ve mantığın birbirlerine özünde düşman olmadıklarını onaylarlar. [10]Böylece, her ne kadar Son Zaman Azizleri, araştıranları Tanrı’ya yaklaştıran ve yaşamın temel amaçlarını yerine getirmeye yardım eden kavrayışa özellikle çok değer verseler de hakikati arayış sınırsızdır. [11]

Eğitimin Mormonluk teolojisinde hayati bir rol oynamasının yanı sıra diğer bir kişisel değeri de vardır. Son Zaman Azizleri eğitimin yaşam deneyimiyle ilgili olması ve onu geliştirmesi gerektiğine inanırlar. Brigham Young “eğitimin açık bir şekilde düşünme, dünyevi işlerde iyi hareket etme ve yaşamın kıymetini bilme kabiliyeti olduğunu” belirtmiştir. [12]Mormonlar zekanın yaşayışına ve eğitimin yaşam deneyimine kattığı zenginliğe değer verirler. Onlar öğrenmeyi ve öğretmeyi sevmeye teşvik edilirler ve bilginin kişiyi donattığını kabul ederler. [13]

Ayrıca, Son Zaman Azizleri öğrenmenin pratik değeri olması gerektiğine inanırlar; öğrenme kişinin topluma katkı sağlama, mali bakımdan kendi ayakları üzerinde durma ve genel olarak “dünyevi işlerde iyi hareket etme” kabiliyetini geliştirmelidir. [14]Son Zaman Azizleri eğitimin, aileleriningeçindirilmesi ve yetiştirilmesinden daha geniş anlamdaki topluma katılıma kadar çeşitli ahlaki ve pratik nedenler için çok önemli olduğunu kabul ederler. Eğitim, çocukları için yaşamın gerekliliklerini sağlamayla sorumlu olan ebeveynler için ciddi bir görevdir. Kilise Başkanı Thomas S. Monsonhem erkekleri hem de kadınları rekabetçi bir ekonomik dünyaya gerektiği gibi katılmaları için eğitime devam etmeye teşvik etmiştir. [15]Eğitim ayrıca ona devam edenlerin içinde yaşadıkları topluluklarda iyilik adına daha büyük bir etki yaratmalarını mümkün kılar. İnsanlık ailesine hizmet etme kabiliyetlerini geliştirir.

Tabii ki, Mormonlar eğitimin çekirdek aile içerisinde de çok önemli olduğunu doğrulamaktadırlar. Azizler aileyi insan toplumunun en temel birimi olarak anlamlandırdıkları için, evi insanın öğrenmesinin merkezi olarak kabul ederler. Ebeveynlere ilahi olarak çocuklarını “ışık ve hakikat” ile yetiştirme görevi verilmiştir ( Öğreti ve Antlaşmalar 93:40). Temel sorumlulukları çocuklarına kurallar koyarak ve onlara örnek olarak onları düşünsel, sosyal ve ruhsal olgunluğa ulaştırmaktır. Çocukların büyütülmesi Tanrı’yla yapılan bir işbirliği olarak değerlendirilmektedir ve ebeveynler ve diğer eğitimciler çocuklara onlara derhal ve sonsuza dek fayda sağlayacak şekilde rehberlik etmeyle sorumludurlar. [16]

Eğitimin Kapsamı

Mormonlar’ın eğitim anlayışı sadece öğrenmenin farklı türlerini değil ama aynı zamanda diğer yolları da içine alacak şekilde kapsayıcıdır. Kilise öğretileri dünyevi ve dinsel konuların sınırsız bir dizisini içine alarak geniş bir değerli bilgi alanının taslağını çizer. Coğrafya, kültür, tarih, bilim ve diğer sayısız konular dinsel bilginin geleneksel kapsamının çok ötesine uzanan bu geniş parametrelerin içinde yer alır. [17]Doğrusu, bir düzeyde, Mormonlar “dünyevi” ve “dinsel” bilgi arasında ayrım yapmazlar. Hakikatin tüm biçimlerini yararlı ve kutsal olarak kabul ederler.

“Eğitim” genelde resmi öğretimi akla getirse de, Son Zaman Azizleri eğitimin bundan çok daha fazlasını içermesi gerektiğini kabul ederler. Eğitimi bireysel bir sorumluluk olarak görme yönünde teşvik edilirler [18]ve onlara her kişinin kendi yaşamı bağlamında eğitime bağımsız olarak, şartlarının el verdiği şekilde ve ölçüde devam etmesi gerektiği öğretilmektedir. [19]Resmi eğitim programlarını kaçınılmaz olarak görmekle birlikte, Mormonlar ayrıca bireysel okuma, araştırma, düşünme ve birçok türde gözlemlemeye değer verirler. Bilginin servetinin, onunla ilgilenecek herkes için mevcut olduğunu doğrularlar.

Son olarak, Son Zaman Azizleri için, eğitim sonsuzluğa uzanan bir ilkedir. Mormon kutsal yazısı “bu yaşamda aklın hangi ilkesine ulaşmışsak” onun bizi bu dünyadan sonra da takip edeceğini öğretmektedir ( Öğreti ve Antlaşmalar 130:18). Ayrıca Son Zaman Azizleri eğitimi daimi bir girişim olarak görürler; onlar geleceğe doğru süresiz olarak uzanan uzun bir öğrenme sürecini önceden görüp umut ederler.

II. Mormon Eğitim Geleneği

İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’ni çevreleyen eğitim geleneği [20]sağlam ve köklüdür — doğrusu, üyelerinin bir damgasıdır. [21]Yaklaşık 200 yıldır, Mormonlar eğitimsel girişimlerde bulunmuşlardır ve en fazla önemin eğitime verildiği bir kültürü devam ettirmişlerdir. Bu geleneğin izleri Kilise’nin ilk günlerine kadar gitmektedir.

Kutsal Yazı ve Mormon Kitabı’na ek olarak, Son Zaman Azizleri, öğrendiklerine bir taslak ve bir amaç hissi oluşturması için, Kilise’nin kurucusu Joseph Smithtarafından alınmış ilahi vahiylere önem vermişlerdir. [22]Diğer şeylerin arasında, bu çağdaş kutsal yazı, Azizlere “teori, ilke, öğreti [ve] sevindirici haberin yasasını daha mükemmelce öğrenmeleri” için onları her tür bilgeliği önemsemeye ve sürekli olarak aramaya ve birbirlerine gayretle öğretmeye teşvik eder ( Öğreti ve Antlaşmalar 88:78). Bu tür öğretiler Mormon tarihinin seyri boyunca çeşitli türlerdeki eğitimsel çabaları teşvik etmiştir.

Bu öğretiler ilk Son Zaman Azizleri’nin çocuklarının eğitilmesine duydukları bağlılığı artırmış ve kendilerini geliştirme ve eğitimsel gelişime olan kişisel adanmışlığı derinleştirmiştir. Birçok çağdaş aile gibi, Son Zaman Azizleri eğitime evde devam etmişler ama aynı zamanda daha resmi olarak gerçekleştirmeye çalışmışlardır. Eğitimin genellikle az sayıda insan için bir ayrıcalık olduğu 19. yüzyılda, Ohio eyaletinin Kirtland kentindeki Mormonlar kendi okullarını kurmuşlardır. Bu okullardan bazıları vaiz öğrenimi ve dini eğitim sağlamış ve diğerleri, —kadınlar ve gençler dahil olmak üzere—, topluluğun üyelerine diller, aritmetik, dil bilgisi ve geleneksel müfredatın diğer öğelerini içeren bir eğitim sunmuştur.

Ayrıca Mormonlar Amerika’nın 19. Yüzyıldaki vahşi hayatın sınır bölgesindeki Missouri’de, 1831 yılında günümüzde Kansas City olarak bilinen yerde ilkokulu kurarak eğitime öncülük etmişlerdir. Birkaç yıl sonra, Illinois eyaletinde yeni kurulmuş Nauvoo adlı kentlerinde hem yüksek kültür hem de yüksek eğitim düzeyine sahip olgun bir toplum oluşturmuşlardır. Kilise liderleri Son Zaman Azizlerinin bir araya toplanmasının en büyük amaçlarından birinin eğitimin faydasını görmek olduğunu açıklamışlardır ve Nauvoo’da bu faydaların birçoğu görülmüştür. [23]Ortak okullar, kulüpler, tiyatrolar, müzeler, liseler, edebiyat dernekleri ve diğer dernekler tasarlanmış ve kurulmuştur. Azizler Nauvoo Kenti Üniversitesi adında bir üniversite kurmuşlardır ve bu üniversite kentin eğitim sisteminin idaresini üstlenmiştir. Nauvoo’yu ziyaret edenler kendilerini hem dinsel ilkelerine hem de akli gelişime adamış bir toplumla karşılaşmaktalardı. [24]

Mormonlar’ın Birleşik Devletler’in batısında koloniler kurmak üzere dağıldıkları 19. Yüzyılın ikinci yarısında dahi eğitim bir öncelik olmaya devam etmiştir. Öğrenimi devam ettirme çabası içerisinde olan Brigham Young, John Taylor ve Wilford Woodruff gibi Kilise liderleri, Son Zaman Azizleri’nin genellikle kıt olan kaynaklarını organize bir eğitim programına aktaran çadır kazığıokullarının ve “akademilerinin” oluşturuluşunu idare etmişlerdir. Bu çadır kazığı okullarının ve akademilerinin çoğu daha sonra bölgenin çağdaş liseleri, yüksekokulları ve üniversiteleri haline gelmiştir. Alternatifler mevcut hale geldikçe, Kilise dinsel olmayan eğitimi sağlamaya yönelik çabasını büyük ölçüde kesmiştir. Onun yerine, tüm yaşlardan öğrenciler için takviye dinsel eğitim sistemleri geliştirmeye başlamıştır.

III. Kilise’nin Eğitimsel Girişimleri

Geleneğine sadık şekilde, eğitim Son Zaman Azizi yaşamı ve inancında önemli bir yer işgal etmeye devam etmiştir.

Pazar ibadeti, tapınak ibadeti ve diğer zaman ve ortamlardaki öğrenime yapılan vurguya ilaveten, Kilise’nin eğitim faaliyetlerinde üyelere destek olmak amacıyla bir dizi resmi girişimi vardır.

Yüksekokulları ve üniversitelerine olan devamlı destek Kilise’nin mükemmel ve kapsamlı eğitim ihtiyacını tanımasını yansıtmaktadır. Kilise üç üniversiteyi ( Brigham Young Üniversitesi, Brigham Young Üniversitesi-Hawaiive Brigham Young Üniversitesi-Idaho) ve bir yüksekokulu ( LDS Ticaret Yüksek Okulu) elinde bulundurmakta ve işletmektedir. Bu kurumlarda, dünyevi eğitim Kilise’nin idealleri ve dinsel ilkeleriyle birleştirilmektedir. Kilise’nin ayrıca Meksika, Tonga, Samoa, Fiji ve Kiribati’de ilk ve orta öğretim düzeyinde okulları bulunmaktadır.

Kilise’nin sevindirici haber okulları ve enstitüleri Kilise Eğitim Sistemi’ni oluşturmaktadır. Bu kurumlar dini bilgi ve inancı içeren kapsayıcı bir eğitimin geliştirilmesinin önemini vurgulamaktadır.

Sevindirici haber okulutüm inançlardan lise öğrencilerinin katılabileceği dört yıllık bir dinsel eğitim programıdır. Her yıl farklı bir Son Zaman Azizi kutsal yazısı üzerinde çalışılır — Eski Antlaşma, Yeni Antlaşma, Mormon Kitabı ve Öğreti ve Antlaşmalar. Sevindirici haber okulu dersleri tam zamanlı eğitmenler ve gönüllüler tarafından genellikle Kilise’nin binalarında öğretilir. Dünya çapında yaklaşık 350.000 sevindirici haber okulu öğrencisi bulunmaktadır.

Din Enstitüleribirçoğu yüksekokul ya da üniversite öğrencisi olan 18 ve 30 yaşlar arasındaki gençlere tüm dünyada 2500’den fazla noktada dinsel eğitim sağlar. Enstitü dersleri kutsal yazıların çalışılması, Kilise tarihi, öğreti, evlilik ve Kilise görevlerine nasıl hazırlanılacağını içermektedir. Enstitüye şu anda kayıtlı yaklaşık 350.000 öğrenci bulunmaktadır.

Kilise tarafından 2001 yılında kurulan Daimi Eğitim Fonudünyanın gelişmekte olan bölgelerinde, Kilise’nin uygun genç yetişkinlerine ekonomik fırsatlarını geliştirmek için gerekli eğitimi elde etme fırsatı sağlar. Kilise üyeleri fona katkı yapmaktadır ve fonun alıcılarının aldıkları krediyi düşük bir faiz oranıyla geri ödemeleri beklenmektedir. Kuruluşundan bu yana, Daimi Eğitim Fonu on binlerce kişiye yardım eden büyük bir emeğe dönüşmüştür.