A.B.D. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu yakınlık dolandırıcılığınıaşağıdaki şekilde tanımlar:
Yakınlık dolandırıcılığı dini ya da etnik toplumlar, ileri yaşlıların oluşturduğu ya da mesleki gruplar gibi teşhis edilebilir grupların üyelerini aldatan yatırım dolandırıcılığıyla ilgilidir. Yakınlık dolandırıcılıklarını düzenleyen dolandırıcılar genellikle grubun üyeleridirler — ya da öyle görünürler—. Çoğu kez grubun içerisindeki saygın cemaat liderlerinden ya da dini liderlerden insanları proje hakkında bilgilendirmek için yardım alırlar ve o insanları sahte yatırımın meşru ve değerli olduğuna ikna ederler. Birçok kez, o liderler dolandırıcının hilesinin habersiz kurbanları olurlar.
Bu dolandırıcılıklar ortak noktaları olan insanların oluşturduğu grup içerisindeki güven ve arkadaşlığı istismar eder. Birçok grup içerisindeki sıkıca bağlı yapısı nedeniyle, düzenleyicilerin ya da emniyet görevlilerinin bir yakınlık dolandırıcılığını açığa çıkarmaları zor olabilir. Kurbanlar çoğu kez yetkililere haber vermekte ya da yasal haklarını aramakta yetersiz kalmaktadırlar. Bu durum özellikle dolandırıcılar saygın cemaat liderlerini ya da dini liderleri diğer kişileri yatırıma katılmaya ikna etmede kullandıklarında geçerlidir.
İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin bazı üyeleri, diğer inançların ve birbirine sıkıca bağlı diğer cemaatlerin üyeleri gibi, geçmişte bu tür sahtekarlığa kurban gitmişlerdir. Bazen suç işleyen kişiler onların Kilise üyesi arkadaşlarıdır. İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin üyelerine insan ilişkilerinde dürüst olmaları öğretilir ve bu tür dolandırıcılıkları yapan kişilere, Kilise üyeliğinden çıkarılma da dahil olmak üzere, Kilise’nin uygulayabileceği en ciddi disiplin cezaları verilebilir. Dürüst olmayan bazı şahıslar yakınlık dolandırıcılığını kendi inanç gruplarının üyelerini avlayıp soymak amacıyla kullandıkları için İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin liderleri Kilise üyelerini bu tür dolandırıcılıklardan sakınmaları yönünde açıkça ve sık sık uyarmaktadırlar.
2008 yılının Şubat ayında İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin Birinci Başkanlığı Birleşik Devletler ve Kanada’daki tüm Mormon cemaatlerinde okunması için şöyle bir ifadede bulunan bir mektup yayınlamıştır:
Dolandırıcılık düzenleri ve akıllıca olmayan yatırımlara dair raporlar, bizi üyelere mali işlerini idare ederken ihtiyatlı davranmalarını tekrar tekrar öğütlemeye teşvik etmektedir.
Bazı Kilise üyelerinin bir bütçe hazırlama ve o bütçeye göre yaşama, tüketici borcundan kaçınma ve zor günler için birikim yapma yönündeki sık sık tekrarlanan talimatı dikkate almamalarından endişe duymaktayız. Güvenilir ve resmi finansal kurumlara akıllıca yatırım yapılması da dikkate alınması gereken bir noktadır. Güven ilişkilerini riskli ve hatta hileli yatırım ve iş dolandırıcılıklarını düzenlemek amacıyla kullanan kişilerin olmasından da endişe duymaktayız.
Her yatırımın bir risk faktörü taşımasına karşın, bu risk şu sağlam ve kanıtlanmış finansal ilkelere uyulması kaydıyla idare edilebilir: İlk olarak, gereksiz borçtan ve özellikle tüketici borcundan kaçının; ikinci olarak, yatırım yapmadan önce nitelikli ve ruhsatlı bir mali danışmana danışın ve üçüncü olarak, tedbirli olun.
Liderleri bu ilkeleri düzenli olarak öğretmeye ve tekrar vurgulamaya teşvik ediyoruz.
Ek olarak, Kilise liderleri, yerel cemaatler de dahil olmak üzere diğer ortamlarda, Kilise üyelerini riskli yatırımların ve dolandırıcılığın tehlikeleri hakkında yıllardan beri devamlı uyarmışlardır. Kilise liderlerinin geçmişte bu konu ile ilgili yaptıkları açıklamalardan birkaç örnek şunlardır:
Joseph B. Wirthlin, “Dünyevi Borçlar, Göksel Borçlar,” Ensign, Mayıs 2004, 40
Zaman zaman bizi büyük bir üzüntüyle sarsan açgözlülük ve bencillik hikayeleri duyarız. Dolandırıcılık, borcu ödememe, mali sahtekarlıklar ve iflasları duyarız. … Bizler dürüst insanlarız. Biz borçlarımızı ödemeye ve insanlarla olan ilişkilerimizde dürüst olmaya inanırız.
Joseph B. Wirthlin, “Kişisel Dürüstlük” Ensign, Mayıs 1990, 30
İyiyle kötüyü bilmek için Mesih’in Ruhu’nu almış kişiler olarak daima iyiyi seçmeliyiz. Dolandırıcılık, aldatma, hile ve sahtekarlığın dünyamızda çoğu kez kabul edilebilir görünmesine rağmen bizim doğru yoldan çıkmamıza gerek yoktur. Yalan söylemek, çalmak ve dolandırmak sıradan hale gelmiştir. En yüksek ahlaki ve etik standartlara sıkı bir bağlılık olan dürüstlük gerçek bir Son Zaman Azizi’nin yaşamı için önemlidir.
M. Russell Ballard, “Hayatın Taleplerini Dengede Tutmak” Ensign, Mayıs 1987, 13
“Mali güvenceye giden kestirme yol yoktur. Teklif edilen herhangi bir yatırımı çok dikkatli bir şekilde değerlendirmeden paranızı başkalarına emanet etmeyin. Üyelerimiz mal varlıklarını başkalarına emanet ederek aşırı derecede para kaybetmişlerdir. Benim kanaatime göre, mali durumlarımız emniyetli bir şekilde kontrol altında olmadıkça yaşamlarımızı asla dengede tutamayız.
Dallin H. Oaks, “Kardeşin Bekçisi,” Ensign, Kasım 1986, 20
Dolandırıcılık, hırsızlığın bir işlemdeki temel bir olgu hakkında yalan söyleyerek kazanç edinildiği beyaz yakalı bir versiyonudur. Hile düzenleyen kişiler ikna edici konuşmaları ve cana yakın tavırlarıyla komşularını aslında ortaya koyduklarından daha riskli olan yatırımlara katarak dolandırırlar. Kanıtlanmasının zorluğu nedeniyle dolandırıcılık yasal yollara başvurulması zor bir suçtur. Ancak insanın koyduğu yasaların yetersizlikleri Tanrı’nın yasalarının ihlaline müsaade edilmesi anlamına gelmez. Her ne kadar onların hırsızlık yöntemleri bu hayatta cezalandırmadan muaf olabilse de, beyaz gömlekli ve kravatlı bu sofistike hırsızlar eninde sonunda hak ettikleri muameleyi görecek ve cezalandırılacaklardır.”
Marvin J. Ashton, “Sevinçli Olun,” Ensign, Mayıs 1986, 66
Günümüzdeki peygamberler, mali tutsaklığın yol açacağı sıkıntılardan kaçınabilmemiz için “çabuk yoldan zengin olmayı” vaat eden hilelerden kaçınmamızı açık bir şekilde istemişlerdir. Aramızdan birçoğunun büyük hayaller kurdukları anlarda aslında ekonomik felaketin tohumlarını ektiği gerçeği hakkında belki de yeterince konuşmadık. Daha sonra büyük miktarda kayba uğradığımızda ise bizi buna sürükleyen kişileri suçlarız. Kendi kendimizi aldatma, bizim dostumuz olduğunda sevinçli olmak zordur. Kendi isteğimizle kendimizi dolandırıcılık ve hilenin rüzgarları ve fırtınalarına teslim ettiğimizde, mali zarar hastalığına yakalanmamız bizim için bir sürpriz olmamalıdır. Büyük miktarda para kaybetmekten acı çeken insanları dinleyerek yıllar boyunca birçok kişinin umutsuz bir şekilde “dolandırıldım” dediğini duymuşumdur. Yüreğim, aklım ve Ruh “evet, sen buna kendin sürükledin” demem yönünde beni çoğu kez teşvik etmiştir. Hepimizin kafalarımızı yukarı kaldırmaya cesareti olmalı ve düşüncelerimizin ve açıklanmamış önceliklerimizin bizi nereye götürdüğünü görmeliyiz. Kendi kendimizi aldatma, hatalarımız için başkalarını suçlamamıza izin verir.
James E. Faust, “Dürüstlük, Birçok Erdemin Anası” Ensign, Mayıs 1982, 47
Çalışkanlık ve tasarrufun meyveleri uygun bir şekilde sağlam yatırımlara dönüştürülebilir. İyi, sağlam bir yatırım yılların emeğini gerektirebilir ve yaptığımız her şeyde biraz risk vardır. Ama oldukça şüpheli, haddinden fazla getirisi olduğu yönünde büyük vaatleri olan sağlam olmayan yatırımlar çok dikkatli şekilde değerlendirilmelidir. Kilise’nin liderleri bizi eskiden beri vurgunculara karşı uyarmışlardır. Brigham Young, “Eğer Rab’bin bana vahiy verdiği doğruysa, O bana İsrail’in Yaşlıları’nın spekülasyonlardan kaçınmaları ve hizmet çağrılarının gereklerini yerine getirmeleri gerektiğini göstermiştir” demiştir.
Günümüzde ise Başkan Nathan Eldon Tanner şöyle demiştir: “Yatırım borcu tamamıyla kontrol altında olmalı ki ailenin güvenliğine ayak bağı olmasın. Spekülatif girişimlere yatırım yapmayın. Spekülasyon ruhu zehirleyici olabilir. Birçok servet daha fazla kazanmaya yönelik kontrol edilemeyen iştah yüzünden yok olmuştur. Geçmişin kederlerinden ders çıkaralım ve zamanımızı, enerjimizi ve genel sağlığımızı daha fazla maddi kazanç elde etmeye yönelik açgözlü iştahın kölesi yapmaktan kaçınalım.”
Marvin J. Ashton, “Zararı yok,” Ensign, Mayıs 1982, 9
Bir yalan, ağızdan çıkmayan sözlerle de etkin biçimde söylenebilir. Bazen kafa sallamak veya sessiz kalmak aldatabilir. Şüpheli bir ticari yatırımı tavsiye etmek, muhasebe defterine yanlış bir kayıt girmek, hilekar bir şekilde dalkavukluk etmek ya da bütün ilgili gerçekleri ifşa etmemek yalan söylemenin başka birkaç yoludur.
Hemen karar vermenizi ya da nakit paranızı sunmanızı isteyenlerden kaçının. Dikkate değer tüm yatırım fırsatları etraflıca düşünme ve incelemeyi gerektirir. Yatırım hakkındaki mevcut tüm olguları öğrenmeli ve iyi bir şekilde göz önüne almalı ve daha sonra hepimize fayda sağlayacak kararlar almalıyız. Beklenmedik olaylar ya da durumlar ortaya çıktığında kişisel dürüstlük her kararda önemli bir öğe olmalıdır. Ne yönde adım atacağımızı açık bir şekilde bilemediğimizde kişisel dürüstlük bizi başkalarının belki de farkında olmadığı ilgili noktaları ya da olguları ayırt etmeye ve ortaya çıkarmaya yönlendirebilir. Dürüst olan bir kişi diğer insanların da dürüst olmasına yardımcı olur. Dürüst olan bir kişi doğru soruları sorar ve doğru cevapları verir. Dürüstlük, eylem zamanı gelmeden çok zaman önce doğru kişisel bir davranış yolunu izlememize olanak sağlar.
Akıllı bir kişi sahte gurur nedeniyle vicdansız bir kişi tarafından mağdur edilmeye razı olmayacaktır. İnsanlar çoğu zaman sahte gururun onların sorular sormalarına ve ek bilgi istemelerine mani olması nedeniyle dolandırılmaktadırlar. Müşteri ikna edici biçimde konuşan satıcının sözlerini gerçekten anlamamasına rağmen küçük düşmekten veya cahil olduğunun düşünülmesinden korktuğu için başını çoğu kez teyit edici şekilde sallar. “Bu ne anlama gelmektedir?” “Riskler nelerdir?” “Gizli tehlikeler nelerdir?” “Şirketin geçmişi nedir?” “Hangi referanslara sahipsiniz?” gibi soruları sormak önemlidir. Girişimciler “vade”, “sığınak”, “vergiden muafiyet”, “yıllık ödenek”, “şemsiye”, “vergisiz”, “tecrit edilmiş” ve “ertelenebilir” gibi basit ama kaçamaklı sözcükleri özensizce kullandıklarında müşterinin bilinçli olmasında fayda vardır.
Eğer bir kişinin kendi uzmanlığına dayanarak ihtiyatlı kararlara ulaşması mümkün değilse bilgili ve güvenilir danışmanların tavsiyesine başvurulmalıdır. Yeniden gözden geçirmeyi bekleyemeyen teklifler değerli değildirler.
“Dolandırıcılıktan Kaçınarak Aile Mali Durumunu Korumak,” Ensign, Haziran 2008
(Aşağıdaki linkten makalenin tamamına ulaşabilirsiniz.)
{nb}
İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin liderlerinin geçmişteki bu uyarıları üyelere yakınlık dolandırıcılığı tehdidinin gerçek olduğu yönünde açık bir mesaj vermektedir. Kilise’nin dünya çapındaki liderleri tarafından yapılan bu ikaz hem cemaatsel öğretim ve hem de ücretsiz yerel liderler tarafından bireylere ve ailelere verilen öğütler olmak üzere yerel düzeyde sık sık tekrarlanmakta ve yinelenmektedir.